Herwaardering van religie is in. Niet om het geloof op zich, maar om het vermeend gunstige effect op ons gedrag. De vraag is echter of gelovigen zich wel netter gedragen, en of het niet cynisch is anderen een wereldbeeld aan te smeren dat je zelf niet gelooft.
Hoeveel christenen moesten zich de afgelopen dagen melden bij de supersnelrechter wegens wangedrag tijdens de jaarwisseling? Weinig tot geen, mogen we aannemen. Volgens een populaire opvatting zorgt het geloof immers voor een solide moraal.
Dat wordt hier ook door een paar mensen steevast beweert.
Beschaafd zijn is volgens hun redenering in ieder geval ook gelovig zijn. Logischerwijs is een maatschappij vol atheïsten het absolute spookbeeld. Zij erkennen immers geen opperwezen die als een kosmische politieman mensen middels straffen en beloningen in het gareel brengt.
De theorie staat echter op gespannen voet met de praktijk. Het percentage christenen dat voor de supersnelrechter moest verschijnen zou wel eens opmerkelijk hoog kunnen zijn. Want wat bleek uit een onderzoek door het Reformatorisch Dagblad? De schade rond Oud en Nieuw is steevast groter in gemeenten waar de SGP of ChristenUnie de grootste partij is, dan elders in het land.
Het is een verrassende relativering van het beeld van de Randstad als de hedendaagse incarnatie van Sodom en Gomorra. Juist in Zaltbommel, Staphorst en Kampen gaan rond de jaarwisseling de remmen pas los.
Bij het veronderstelde verband tussen geloof en goed gedrag zijn meer kanttekeningen te plaatsen.
In zijn essaybundel ‘Moderne papoea’s' (2003) vraagt de Leidse rechtsfilosoof Paul Cliteur zich af hoe het moreel verval in een land als Italië valt te verklaren, waarin het katholicisme een steviger greep op de mensen heeft dan in de decadente Lage Landen. Het geloof heeft in Italië kennelijk niet tot een hogere morele standaard geleid.
Recent onderzoek ondersteunt de these van Cliteur. Uit de Corruption Perceptions Index die eind 2012 verscheen, bleek dat er slechts acht landen zijn die minder corrupt zijn dan het (relatief) goddeloze Nederland. Ter vergelijking: op deze ranglijst staat het katholieke Italië op de 72ste plaats.
Kortom dat moraal verhaal hier van een paar medeprikkers is gewoon een fabeltje…..