Reactie op Eliyahu

Eliyahu Schreef:

——————————————————-

> Ellen-Josee Schreef:

> ————————————————–

> —–

> > Ja en wat ga je er dan mee doen?

> Bs'd

> Diepgaand bestuderen.

Goed dan:

Drie-eenheid

Deel van een serie artikelen over het

Christendom

Uitklappen

..Pijlers

Uitklappen

..Bijbel

Uitklappen

..Christelijke feesten

Uitklappen

..Christelijke theologie

Uitklappen

..Geschiedenis en tradities

Uitklappen

..Onderwerpen

Uitklappen

..Belangrijke personen

Portaal Christendom

Drie-eenheid door El Greco

Drie-eenheid, Maria van Jessekerk in Delft

Verering van de drie-eenheid door Hugo van der Goes

Drie-eenheid door José de Ribera

De heilige drie-eenheid, drievuldigheid of triniteit (v. Lat.: trinitas) is de theologische opvatting in veel takken van het christendom dat God bestaat in drie heilige personen: de Vader, de Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest. In deze betekenis krijgt het woord een hoofdletter. Met name van belang is het standpunt dat Jezus een incarnatie van God zelf was. De Drie-eenheid is in de Late Oudheid en de vroege middeleeuwen onderwerp van strijd geweest: vooral Arianen hebben zich verzet zich tegen erkenning van de Drie-eenheid. Tegenwoordig zijn het met name de Jehova's getuigen die het leerstuk afwijzen.

Inhoud

1 Monotheisme en Jezus

2 Comma Ioanneum

3 Verwerping van de drie-eenheid

4 Dogmatiseringsproces

5 Theologische formulering

6 Andere standpunten

7 De Drievuldigheid in de kunst

8 Trivia

9 Zie ook

Monotheisme en Jezus

Het christelijk geloof is monotheïstisch, net als de islam en het joodse geloof. In het Oude Testament vinden we de tekst (Deuteronomium hoofdstuk 6 vers 4): Hoor Israël, De HERE is onze God de HERE is één!. Dit is te beschouwen als de geloofsbelijdenis van het Jodendom, waarbij de Vader als enige God wordt aangemerkt.

Jezus, de hoofdfiguur van het Nieuwe Testament en de belangrijkste persoon in het christendom, nam - zelf jood - deze getuigenis expliciet over (Marcus 12 vers 29). Toch is in het christelijk geloof ook sprake van God als de Vader, de Zoon (Jezus) en de Heilige Geest, maar volgens bijvoorbeeld sommige Messiasbelijdende Joden is dit niet in lijn met het Joodse Godsbeeld. Reeds in de apostolische belijdenissen van het vroege christendom wordt over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest gesproken. De christelijke doopformule spreekt (waarschijnlijk naar aanleiding van Matteüs 28 vers 19) over een doop in Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest.

In de geschriften van de Apostolische Vaders wordt niet alleen aan God de Vader, maar ook aan Jezus, de zoon, eer bewezen. Dit was voor niet-christenen een wonderlijke zaak, want een strikt menselijke persoon wordt niet aanbeden binnen het jodendom. Niet-christenen stelden vragen aangaande dit spreken over God als Vader, Zoon en Heilige Geest en aangaande het aanbidden van Jezus. Een bekende joodse schrijver die hieromtrent vragen had was Tryphon (2e eeuw na Christus).

In deze context waren de christelijke theologen genoodzaakt zich te verdedigen. Jezus zelf immers dacht uitgesproken monotheïstisch. Het trinitarisch vraagstuk kwam honderden jaren later opeens op de agenda te staan. Ze vroegen zich af hoe God gezien moest worden, of God één of drie is en hoe het zit met de eerbewijzen aan Jezus als de Zoon. Met andere woorden, wilde men het christendom behouden als monotheïstische godsdienst (zoals Jezus zichzelf uitsprak) en tevens vasthouden aan het goddelijk eerbewijs aan Jezus en aan de Heilige Geest, dan moest onontkoombaar antwoord gegeven worden op de vragen rond de triniteit. De drie-eenheid (of triniteit) van God is daarom een belangrijk thema in het christendom.

Comma Ioanneum

De terminologie ‘drie-eenheid’ wordt niet in de Bijbel gebruikt, noch in het Oude, noch in het Nieuwe Testament, hoewel de formuleringen Vader, Zoon en Heilige Geest er wel in voorkomen. Een marginale aantekening, een glos, kwam tussen de tekst van de Vulgaat terecht en werd geleidelijk niet meer als aantekening herkend. Toen Erasmus een Grieks Nieuw Testament uitgaf, werd het comma Ioanneum er pas in opgenomen toen hij een Grieks handschrift vond waar het in stond. Vermoedelijk wist hij niet dat men, om hem zover te krijgen het Latijnse stukje tekst naar het Grieks had terugvertaald. In de vertalingen die uitgaan van de Textus receptus is het te vinden. Zo geeft bijvoorbeeld de Statenvertaling 1 Johannes 5:7 en 8 als volgt weer:

Want Drie zijn er, Die getuigen in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn Een. En drie zijn er, die getuigen op de aarde, de Geest, en het water, en het bloed; en die drie zijn tot een.

Sinds tekstcritici aantoonden dat deze passage uit de Vulgaat in die vorm in geen enkele Griekse tekst voorkwam laten de meeste vertalingen de toevoeging weg. Zo schrijft de Leidse vertaling 1 Joh 5: 7,8:

Want drie zijn de getuigen; de Geest, het water en het bloed; en die drie zijn eenstemmig.

Verwerping van de drie-eenheid

Vanwege onder andere het ontbreken van het woord Drie-eenheid in de Bijbel zijn er diverse groeperingen (zoals de Jehova's getuigen) die het begrip van een goddelijke drie-eenheid verwerpen. Nog enkele redenen daarvoor zijn dat Jezus herhaaldelijk aangeeft dat de Vader groter is dan Hijzelf, zoals in Johannes 14:28:

Gij hebt gehoord dat ik tot U heb gezegd: Ik ga heen en Ik kom tot u . Indien gij liefhadt, zoudt gij u verheugen dat Ik heenga naar de Vader, want de Vader is groter dan Ik.

Jezus wordt sprekend ingevoerd in Johannes 20:17:

Ik vaar op naar mijn Vader en uw Vader, naar mijn God en uw God.

en in Marcus 10:18:

Waarom noemt gij Mij goed? Niemand is goed dan God alleen.

Ook binnen de islam wordt de drie-eenheid duidelijk afgewezen. In de Koran staan verschillende verwijzingen naar de afwijzing van Jezus als Zoon van God. De twee sterkste afwijzingen staan in Soera De Vrouwen 171:

Gelooft dus in God en Zijn boodschappers en zegt niet: ‘Drie (in één).’ Houdt daarmee op, dat is beter voor u

en Soera De Tafel 73:

Waarlijk zij lasteren God, die zeggen: “God is Eén der Drie.” Er is geen godheid dan de enige God.

Dogmatiseringsproces

De leer van de goddelijke drie-eenheid werd in de 4e eeuw tot dogma verheven. Na alle discussies in de voorgaande eeuwen was de directe aanleiding het standpunt van de Egyptische priester Arius, die van mening was dat de Zoon, omdat Hij door de Vader was verwekt, niet altijd zou hebben bestaan en daarom een lagere positie zou innemen.

Hiertegen kwam verzet van de kant van bisschop Athanasius, die stelde dat de Zoon geheel gelijkwaardig was aan de Vader. In de uitspraken van het Concilie van Nicaea (325) werd die gelijkwaardigheid vastgelegd. Op het Concilie van Constantinopel I in 381 na Chr. werd de Heilige Geest aan deze goddelijke gelijkwaardigheid toegevoegd. Definitief werd de leer van de drie-eenheid vastgesteld op het Concilie van Chalcedon in 451 na Chr.

De uiteindelijke discussie ging over hoe men de verhouding van de Zoon ten opzichte van de Vader moest omschrijven. In het Grieks scheelde het maar een letter, de iota (i): was Jezus gelijkend (homoi-ousios) op God of was Jezus gelijk (homo-ousios) aan God. Het eerste bijvoeglijk naamwoord liet ruimte voor speculaties over de verhouding tussen de Vader en de Zoon, het tweede niet. De twee-naturenleer van de Zoon maakt deel uit van de leer van de drie-eenheid. Deze houdt in dat de Zoon zowel mens als God is (twee naturen bezit) en dat kwam het beste tot uiting in de tweede term homo-ousios. Daarom behaalde deze term de overwinning op het Concilie van Chalcedon.

Theologische formulering

Het dogma luidt dat de God bestaat uit God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest en dat deze drie Personen (personae) weliswaar zijn te onderscheiden maar niet zijn te scheiden, oftewel God is Eén.

Sommige theologen brengen een hiërarchie aan tussen de drie Personen van de drie-eenheid. De ‘Vader’ zou dan de ‘schepper’ zijn die ademend is. De ‘Zoon’ ( = Christus) is de verlosser, die ook ademend is. En de Heilige Geest is de ‘helper’ ofwel de heiliging, de Heilige Geest wordt geademd. Deze gedachten zijn opmerkelijk, omdat een theoloog geen “externalistisch standpunt” kan innemen: hij of zij kan niet buiten de werkelijkheid stappen om God van buitenaf te bestuderen en te beschrijven. Daarom is het in de hedendaagse (wetenschappelijke) theologie gebruikelijk om wel te spreken over de God als drie-eenheid en te spreken over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, maar geen uitspraken te doen over hun onderlinge verhoudingen. In het Latijn:

opera ad intra divisa sunt, opera ad extra indivisa sunt:

het handelen is voor de personen binnen de triniteit onderscheiden, maar naar buiten toe is het handelen ongescheiden, en alleen te benoemen als “het handelen van God”. Deze weergave van de drie-eenheid waarbij de drie personen, Vader, Zoon en Heilige Geest, elkaar zodanig doordringen dat er sprake is van één goddelijke natuur wordt wel omschreven met de term perichorese.

De doctrine van de triniteit wordt tegenwoordig beschouwd als iets waarbij het geloof zichzelf rechtvaardigt. De triniteitsleer maakt regelmatig plaats voor een familiaire opvatting waarbij de figuur van Jezus wordt opgevoerd als een ethisch hoogstaand individu dat in die hoedanigheid op algemeen respect kan rekenen. De doctrine van de Triniteit start bij die geschriften die door zowel joden als christenen als ‘heilig’ worden bestempeld en als dusdanig de achtergrond vormden voor de leer van het ontluikende Christendom.

Andere standpunten

De arianen, de aanhangers van de priester Arius, achtten de Zoon van een lager niveau dan de Vader. Zij hadden succes bij de diverse Germaanse stammen zoals de Goten, die het West-Romeinse Rijk overspoelden, maar uiteindelijk is hun beweging verdwenen.

De Drievuldigheid in de kunst

De Drievuldigheid, God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, wordt sinds de 10e eeuw als drie personen, naast elkaar zittend voorgesteld, sinds de 13e eeuw als een gestalte met drie hoofden. In latere tijd werd de Heilige Geest voorgesteld als een duif, die, evenals de Vader en de Zoon een gekruiste nimbus draagt. De voorstelling wordt ook wel Triniteit genoemd.

Trivia

In discussies tussen christelijke predikers enerzijds en joden en moslims anderzijds over de triniteit van God kwam dikwijls de volgende bekende redenering voor: God kan nooit uit drie personen bestaan en daarmee nog steeds één zijn; 1 + 1 + 1 is immers 3 en geen 1, waarna dan de christen antwoordde: 1 × 1 × 1 = 1.

Ook bestaat er de vergelijking met de drie toestanden waarin water zich openbaart: vaste stof (ijs), vloeistof (water) en gas (waterdamp), net zoals de ene God zich in drie gedaantes zou laten zien. Water is echter opgebouwd uit een aantal atomen.

Een logische uitleg van de triniteit gaat als volgt: a + a + a = b. Dit geeft het onderscheid weer tussen de personen die samen God vormen. Wel kun je hierbij afvragen of er geen verschil bestaat tussen de delen en het geheel. Drie keer a is 3a en niet per definitie b.

Ook binnen het hindoeïsme bestaan monotheïstische opvattingen over één godheid die meerdere verschijningsvormen heeft (Trimurti). Zie ook panentheïsme.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Drie-eenheid

Nog meer hebben?

Welkom op het forum van startpagina!

Scarlett 2de

Ellen-Josee

Frederik D

Eliyahu

Ellen-Josee

Eliyahu

Eliyahu

Ellen-Josee

Eliyahu

Ellen-Josee