Bijnadoodervaringen en de bijbehorende verschijnselen komen door verstoringen in de werking van dopamine en zuurstoftoevoer in de hersenen, schrijft ScientificAmerican.com.
Veel mensen zien de ervaringen graag als bewijs voor het bestaan van een hiernamaals en de scheiding tussen lichaam en geest, maar onderzoekers ontdekken steeds meer niet-metafysische verklaringen voor alle aspecten van de bijnadoodervaringen die patiënten regelmatig beschrijven.
Critici vinden dat de wetenschap niets kan zeggen over de ziel en hiernamaals omdat die geen deel zouden uitmaken van de materiële werkelijkheid. Toch laten de onderzoekers zien dat er steeds meer aanwijsbare plekken zijn in de hersenen waar gevoelens huizen die te maken hebben met de menselijke geest en het bewustzijn. Die plekken kunnen door de wetenschap wel degelijk worden onderzocht, zeggen zij.
Iemand die ternauwernood door artsen van de dood kan worden gered na een ongeluk, hartstilstand of tijdens een operatie onder narcose ervaart vaak een sterk gevoel te zijn overleden, dat de ziel het lichaam heeft verlaten en dat er een reis plaatsvindt richting een fel licht ‘aan het eind van de tunnel.’ Patiënten voelen zich meestal zeer vredig, gelukzalig en menen in een andere wereld te komen waar liefde alomvattend is.
In de Verenigde Staten hebben drie procent van de mensen een bijnadoodervaring. De ervaringen komen voor over de hele wereld, in verschillende culturen en er zijn zelfs geschreven waarnemingen uit de tijd van de oude Grieken.
Een bijnadoodervaring komt trouwens soms ook voor bij mensen die helemaal niet in levensgevaar zijn, maar dat zelf wel denken, zegt neurowetenschapper Dean Mobbs van de universiteit van Cambridge. "Sommige mensen kunnen er zelfs heilig van overtuigd zijn dat ze dood zijn terwijl ze gewoon nog rondlopen en leven. Dat heet het Cotardsyndroom, of het ‘levendedodensyndroom.’ Cotard kan veroorzaakt worden door hersenbeschadigingen door ziekte of ongeluk."
Wetenschappers kunnen op twee manieren het gevoel van een ‘uittreding’ van de ziel buiten het lichaam veroorzaken. De eerste is door iemands slaappatronen te verstoren en de tweede is door met elektrische signalen een specifiek deel van de hersenen te prikkelen.
Iemand die zijn overleden dierbaren of andere geesten ziet, blijkt een verstoring te hebben in de werking van de neurotransmitter dopamine, die de hallucinaties van spoken en soms zelfs monsters veroorzaakt.
Het gevoel dat je leven aan je ogen voorbij trekt tijdens een bijnadoodervaring wordt toegeschreven aan het hersengebied ‘locus coeruleus’ dat in verbinding staat met geheugen- en emotiecentra in de hersenen en zeer actief wordt tijdens traumatische gebeurtenissen.
De euforie en gelukzaligheid van de bijnadoodervaring kunnen daarnaast in mensen kunstmatig worden nagedaan met het medicijn ketamine en andere drugs. Ketamine kan ook hallucinaties en uittredingsverschijnselen opwekken. De breingebieden die ketamine prikkelt, worden normaal gesproken alleen actief bij een aanval met geweld of andere schokkende gebeurtenissen.
Het effect van de tunnel treedt op als de ogen te weinig bloed en zuurstof krijgen, iets dat volgens de onderzoekers vaak gebeurt tijdens het sterven. De bevindingen kunnen helpen bij het wegnemen van de angst voor de dood, hoopt Mobbs. “Het is een onvermijdelijk deel van het leven dat we moeten proberen te accepteren,” zegt hij.
Vervolgonderzoek zal worden gedaan door de Zwitserse neuroloog Olaf Blanke in Zwitserland. Eerder onderzocht hij uittredingsverschijnselen, nu gaat hij verder kijken naar bijnadoodervaringen.
Het beeld dat de hersenen opbouwen van het eigen lichaam kan overigens zeer makkelijk verstoord worden, zoals een beroemd experiment met een rubberen hand Het experiment is thuis na te doen. Proefpersonen gaan de rubberen hand echt voelen, alsof die bij hun lichaam hoort.
http://www.youtube.com/watch?v=TCQbygjG0RU&feature=player_embedded
http://www.depers.nl/wetenschap/595644/Bijnadoodervaringen-verklaard.html