Blinden in Burma zouden zijn genezen na een bezoek van de Nederlandse zendingsorganisatie Trin. Maar ze zien nog steeds niets. Nederlandse journalisten reisden naar het land om de successen die zendeling Mattheus van der Steen en zijn organisatie TRIN opeisten, te onderzoeken.
Zo traceerden de onderzoekers enkele kinderen, van wie Van der Steen eind 2010 meldde dat ze weer konden zien. In werkelijkheid bleken ze net zo slechtziend als voorheen. Trin vertrekt dinsdag weer naar Burma.
Frauduleuze genezers
Het is 15 mei 2010. Voor de derde keer organiseert Trin een ‘Heaven on Earth’-conferentie, ditmaal in Ede. Losjes grappend over zijn kapsel en zijn seksleven (“Baby's maken… I love it!”) spreekt Mattheus van der Steen, oprichter en directeur van Trin, urenlang de zaal toe met een stroom van grapjes, bijbelcitaten en emotionele oproepen.
Vol vuur raakt de jonge evangelist wanneer hij komt te spreken over de aanstaande zendingsreis naar Burma. “5.000 Burmanezen (sic) die in aanraking gaan komen met Jezus! Dat is toch bijzonder, ja toch? Amen, mensen? Kan ik een amen horen?”
Al voor de reis heeft een lokaal gebedsteam een Burmese blindenschool aangewezen als de plaats waar ‘God speciale dingen zou gaan doen’. Vol verwachting tijgen de acht Nederlanders uit het reisgezelschap ernaartoe.
Bewijs op video
Zes kinderen en een oudere vrouw genezen die avond in november van hun blindheid, zo laat de groep direct na het wonder weten op internet. Facebookvolgers reageren lyrisch: ‘Wat een geweldig nieuws! God is zo groot!’
'We hebben het op film!', blogt ook een uitzinnige Willem Ouweneel na het wonder. Deze professor is een gerenommeerd theoloog uit de evangelische wereld en op veel reizen de ‘senior’-rechterhand van Van der Steen. Gevraagd naar de bewuste video's houdt Ouweneel de boot af. “Jullie zijn toch te sceptisch om er een bewijs in te kunnen zien.”
Een van de aanwezige deelnemers komt na de reis in detail op het wonder terug: “In Jezus' naam proclameerden we genezing van hun ogen. Al snel werd duidelijk dat de Heer aan het werk was en dat er allerlei dingen aan het gebeuren waren. Sommige ogen gingen tranen of trillen tijdens het bidden. Na het bidden voor elk kind vroegen we iedere keer of de kinderen al konden zien. Als ze dat aangaven, controleerden we dit door met een lampje in hun ogen te schijnen en te vragen of ze dit konden waarnemen. Sommige kinderen werden aan één oog genezen, anderen aan beide ogen. (…) Eén kind dat was genezen begon van blijdschap te stralen.”
Knipperen komt door spasme
Op hetzelfde schoolplein, ruim een half jaar later, komt direct het schoolhoofd aangelopen wanneer bezoek uit Nederland zich meldt bij de receptie. Zeena Dun leidt sinds 22 jaar op deze plaats het onderwijs aan blinde kinderen. Ze voert het onverwachte bezoek mee naar het secretariaat van de directeur, waar een groep van zeven vrouwen aan het werk is.
De vrouwen vallen even stil, wanneer ze horen van de beweringen die over hun kinderen op internet staan. Dan begint een van hen voorzichtig te lachen. Al gauw lachen al de dames voluit. “Nee, hier hebben we nooit van gehoord. Maar hebben ze daar ook bewijs van dan?”, vraagt het schoolhoofd voorzichtig.
Ze verdringen zich om het scherm om de foto's van het voorval die Trin op haar site geplaatst heeft te kunnen bekijken. Ja, die jongens kennen ze wel. Die lange dat is Paulu, dat kleintje dat is S Noe Noe en die kerel met die zonnebril op, ja dat moet Jolly Htoo zijn.
“Ja, hij knippert met zijn ogen, maar dat is een spasme. Hij is verstandelijk gehandicapt!”, reageert een medewerkster verbouwereerd. De emotie in de ruimte slaat om van hilariteit in verbazing en boosheid. Dan komen ook de jongetjes die de groep zo trots heeft gefotografeerd binnen. Een van deze jongens ziet beperkt, de andere twee zijn volledig blind, aldus de vrouwen die voor hen zorgen.
Blindeninstituut ontkent wonderlijke genezing
Dominee Thein Lin, oprichter en directeur van het Burmese blindeninstituut, ontkent dat het wonder waar de Nederlandse evangelisten over spreken heeft plaatsgevonden. “De kinderen krijgen bij ons niet het zicht terug, maar ontvangen wel perspectief op een leven als zelfstandige, volwassen burgers met een baan. Dat zien wij ook als een wonder.”
Matthijs Nederveen, hoofd programma's bij Dark and Light - een christelijke organisatie die wereldwijd blindenscholen steunt - kent het Burmese blindeninstituut goed. Het patroon - een westerse organisatie maakt zonder toestemming foto's van blinde kinderen en zamelt daar geld mee in - komt Nederveen bekend voor.
Ook Zeena Dun, de hoofdonderwijzer van de blindenschool, zegt dat de school vaker met dergelijke praktijken te maken gehad heeft. “Maar dat een organisatie zo met broeders en zusters omspringt, dat is echt ongekend.”
Nog honderden anderen
Professor Ouweneel, de reisgenoot die op zijn veelgelezen website het duidelijkst uitweidde over het wonder, geeft per mail aan ‘niet te begrijpen waarom iedereen zich zo met die zeven blinden bezighoudt. Er waren nog honderden andere genezingen, waarom trek je die niet na?’
De hoogleraar beweert bovendien dat ‘niemand in het blindeninstituut de waarheid zal spreken, uit angst voor de geheime politie’. Nederveen, van Dark and Light, meent echter dat dit niet het geval kan zijn. “De organisatie werkt al jaren goed met de overheid samen.”
In reactie op toegenomen kritiek van een aantal christenbloggers plaatst Ouweneel eind 2010 een lijst met 36 van de in totaal 229 ingevulde formulieren op zijn site waar bezoekers van het Gospel Music Festival van vorig jaar hun genezingsverhaal op kwijt konden. Hieronder zijn vier wonderbaarlijke genezingen in Burma.
Op alle vier de adressen waar genezingen zouden hebben plaatsgevonden, blijkt de waarheid toch anders te liggen.
Blind, maar vertrouwen in God
Alleen op het vierde adres van de lijst woont daadwerkelijk een vrouw die bij de manifestatie van zendingsorganisatie Trin aanwezig was. Het formulier dat ze zou hebben ingevuld geeft aan dat ze ‘liever dood’ wilde zijn vanwege haar blindheid, maar dankzij Gods schepping nu weer volledig kon zien. ‘Trinteam, bedankt!’, eindigt het getuigenis op de site van Ouweneel.
Als we haar bezoeken in Burma blijkt de 74-jarige vrouw, Naw Tun May, inderdaad oogproblemen te hebben, die volgens haar dochter door haar ouderdom komen. Ze zegt dat ze sinds de bijeenkomst haar dokter niet meer bezoekt, omdat ze gelooft dat alleen God haar problemen kan oplossen. Van de bijeenkomst herinnert ze zich vooral ‘een heel goed gevoel’, maar haar dochter geeft aan dat haar oogproblemen die dag niet structureel zijn verbeterd.
Geldstromen aantrekken
Trin en het reisgenootschap, waaronder Ouweneel, wilden niet reageren op de bevindingen uit dit artikel, onder meer om ‘kwetsbare personen in Burma niet verder te schaden’.
Een zendeling in Burma, die omwille van zijn werk anoniem moet blijven, geeft echter tegenover Trouw aan dat “de enige schade die het mensen in Burma kan brengen, is dat de geldstroom wat minder wordt. Dat zou, wat mij betreft, trouwens een zegen zijn, omdat dit het begin van herstel van christelijke waarden onder christenen in dit land zou zijn”.
De zendeling zegt dat sommige Burmese christenen “honderden kerken, bijbelscholen en weeshuizen oprichten om geldstromen van westerse christenen aan te trekken.”
Opwekkingsconferentie
De Harderwijkse organisatie Trin keert dinsdag terug naar Burma voor een grote opwekkingsconferentie in het stadion in Rangoon. Voor deze nieuwe reis is Van der Steen ook in het buitenland fondsen gaan werven. Hij zamelde 50.000 euro in en kijkt opnieuw uit naar een historische opwekking. Op de kritiek die zijn reisgenootschap na de vorige reis trof, deed hij in het openbaar weinig uitspraken.
Trouw is echter in het bezit van een kopie van een Facebookreactie die de jonge evangelist achterliet op het profiel van zijn mentor, professor Ouweneel. “(…) Grinnik, als hij niet gelooft van die 7 lieverds die zijn genezen van hun ogen wat dat van die 200+ genezingen die hebben plaats gevonden. Hij heeft me ook voor alles uitgemaakt en man, wat een oordeel haalt deze man op zijn eigen leven en zijn gezin en werk.”
Vanavond om 18:55 uur zijn de beelden bij het onderzoek te zien in ‘Door de wereld’, op Nederland 2. Op www.onderzoektalles.nl verschijnen nog meer beelden en verhalen rondom Trin en de reis naar Burma.
Dit is het eerste afgeronde project van crowdfunding-website Nieuwspost.
Jolly, Pauloe en S. Noe Noe, de jongens van wie beweerd is dat ze zouden zijn genezen van blindheid. Ze zijn nog steeds blind. © Daniël van Dam
Uitzending Door de Wereld
http://www.trouw.nl/tr/nl/5091/Religie/article/detail/2957963/2011/10/08/Blinden-Burma-zijn-helemaal-niet-genezen-door-Nederlander.dhtml